Disclaimer.

Pas op. Ofschoon ik veel kennis en informatie heb verzameld over supplementen, ben ik geen arts of wat voor expert dan ook. Wees dan ook voorzichtig als je onderstaande informatie wilt gebruiken en let goed op je lichaam als je supplementen gaat gebruiken. De lijst die ik geef is absoluut niet bedoeld compleet te zijn, ik geef hier alleen info over de supplementen die ik, als anti-pillenmens, momenteel gebruik en waarom.

In principe zou een mens geen supplementen hoeven te gebruiken bij een gezond en gevarieerd dieet. Er zijn echter omstandigheden waaronder het wel zinvol is. Zo krijgen we bijv. in ons land in de winter niet voldoende vitamine D binnen. Een ander voorbeeld: je lichaam neemt steeds minder goed vitamines op als het ouder wordt. Zelfs met een goed dieet kun je dus met een tekort aan essentiele voedingsstoffen kampen. Ook als het lichaam onder stress staat, bijvoorbeeld bij ziekte, kan het zinvol zijn het lichaam te ondersteunen.

Toen ik in mijn ziekenhuis vroeg hoe ik mijn lichaam het beste zou kunnen ondersteunen tijdens de chemo en deze ziekte, kreeg ik een gepikeerd antwoord, dat voor dat soort dingen ik naar alternatieve instanties buiten dit instituut moest. Onbegrijpelijk! Als is het alleen maar omdat sommige voedingsstoffen en supplementen chemo of hormoonpreparaten tegenwerken! Zo zijn ijzersupplementen af te raden bij FEC-kuren, Sint Jans-kruid werkt tegen Arimidex, grapefruit werkt tegen taxol...

Het is verrassend dat er zo weinig wetenschappelijk bewezen is over voeding, supplementen en kanker. Tenslotte hebben we het over een belangrijke, nog altijd vaak dodelijke volksziekte. In het opleidingscurriculum voor westers arts wordt vreemd genoeg maar enige uren besteed aan de rol van voeding. Terwijl er toch voldoende wetenschap is om te realiseren dat voedingsstoffen een belangrijke rol spelen in ons lichaam. Zo weten we allemaal dat voor een goede zwangerschap foliumzuur, vitamine D en calcium belangrijk zijn, we weten dat trans- en verzadigde vetten slecht zijn voor hart- en bloedvaten, calcium goed voor de botten etc. Toch wordt er steeds meer bekend. Helaas is het nog wel eens zo dat veel onderzoeken alleen in vitro of bij proefdieren zijn gedaan en niet bij mensen, maar gelukkig komen er ook steeds meer gecontroleerde studies met mensen. Hieronder een lijst van supplementen waarvan ik vind dat voldoende indicaties bestaan om het te proberen.

Vitamine D-deficiëntie wordt in verband gebracht met verschillende chronische aandoeningen, zoals vele vormen van kanker, hoge bloeddruk, tuberculose,  periodontitis, multiple sclerose, chronische pijn, depressie, schizofrenie, winterdepressie, vaatziekten en verschillende auto-immuunziekten, waaronder type 1 diabetes.

Naast in beperkte mate uit voeding (vit. D zit bijv. in vette vis, noten, en wordt in NL toegevoegd aan margarine en bak-en braadprodukten) is de zon (blootstelling van de huid aan UV-licht) een belangrijke bron voor (de vorming van) vitamine-D3 (10.000-25.000 units gedurende 15 minuten zonlicht). Het zal dus niet verbazen dat in NL veel mensen een vitamine D-deficiëntie hebben, ouderen, kinderen, zwangeren, mensen die weinig buiten komen, maar ook veel gezonde volwassenen. Hoe dan ook is het dus vooral in de winter goed om vitamine D bij te slikken.

In Nederland zijn de doses vitamine D in supplementen erg laag, in Amerika zijn ze vele malen hoger. Je kunt vit. D3 5000iu online bestellen bijv. bij i-herb.com. Pas op: de meeste vitamines plas je gewoon weer uit als je er teveel van neemt, maar vitamine A en D worden opgeslagen in het lichaamsvet. De maximaal veilige dosis (bij chronisch gebruik) voor vitamine D₃ is momenteel 50 µg (2000 IE) per dag, maar volgens een risicoanalyse uit 2007 kan deze waarde zonder bezwaar worden vervijfvoudigd tot 250 µg (10.000 IE) per dag, en bij kortdurend gebruik kunnen veel hogere doseringen gegeven worden tot 600.000 IE (15 mg). Vitamine D₃ heeft pas toxische effecten bij chronisch gebruik van meer dan 40.000 IE (1000 µg) vitamine D₃ per dag (bron: Wikipedia).

Omdat in vitro is aangetoond dat vitamine D in vele normale en maligne weefsels de celproliferatie- en differentiatie, de apoptose, de tumorinvasie en de angiogenese kan reguleren, is vitamine D in een dosering van ruim 1000 E (25 µg) een duidelijke kandidaat voor kankerpreventie.

Ongeveer 70% van alle  borstkankerpatiënten heeft een tekort aan vitamine D. Dat blijkt uit een Amerikaans onderzoek gepresenteerd op 8 oktober op het internationale borstkankercongres ASCO in San Francisco.

Een aantal artikelen over borstkanker en vitamine D (er zijn er vele!):

* Possible role for vitamin D in controlling breast cancer cell proliferation. Colston, K. W. Berger, U. Coombes, R. C.. Lancet. 1989 Jan 28; 1 (8631): 188-91.

* Vitamin D3 from sunlight may improve the prognosis of breast-, colon- and prostate cancer (Norway). Robsahm TE, Tretli S, Dahlback A, Moan J.  Cancer Causes Control 2004; 15(2):149-58 
* Een in 2006 door de American Association for Cancer Research gepresenteerde studie suggereert dat een verhoging van de inname van vitamine D een verlaagd risico op borstkanker geeft van 50 %. Voor vrouwen met borstkanker is juist vitamine D heel belangrijk omdat door chemo- en hormoontherapie de botdichtheid ook al afneemt.  De inname van vitamine D preparaten met een hoge dosis (50.000 units of meer) wordt aangeraden door de onderzoekers.

* In het Geneesbulletin van december 2007, nummer 41 bespreekt dr A.J.F.A. Kerst de resultaten van een groot gerandomiseerd en placebogecontroleerd onderzoek. De conclusie was dat vitamine D suppletie daadwerkelijk de kans op kanker bij vrouwen na de menopauze verkleint.

* Global breast cancer seasonality. Oh, E. Y. Ansell, C. Nawaz, H. Yang, C. H. Wood, P. A. Hrushesky, W. J.. Breast Cancer Res Treat. 2010 Aug; 123 (1): 233-43. 

* Een recent wetenschappelijk artikel over de relatie tussen lage vitamine D niveaus in het bloed en borstkanker is:  Vitamin D Deficiency is Correlated with Poor Outcomes in Patients with Luminal-type Breast Cancer. Hee Jeong Kim, MD, PhD1, Yu Mi Lee, MD1, Beon Seok Ko, MD1, Jong Won Lee, MD1, Jong Han Yu, MD1, Byung Ho Son, MD, PhD1, Gyung-Yub Gong, MD, PhD2, Sung Bae Kim, MD, PhD3, and Sei Hyun Ahn, MD, PhD1. Annals of Surgical Oncology 2011; 18:1830-1836. Belangrijkste vindingen: met lage vitamine D niveaus een hogere kans op metastasen bij sommige vormen van borstcarcinoma's.

Kurkuma is een geeloranje poeder, een vast ingrediënt in Indiase curry’s. Kurkuma is de aspirine van Azië, waar het kruid al eeuwenlang in de Ayurvedische geneeskunst wordt toegepast om wonden te helen en ontstekingsziekten als artritis en nog een tiental andere aandoeningen te behandelen. Kurkuma wordt gemaakt van de verpulverde wortel van een tropische plant die nauw verwant is met gember. Het poeder bevat kurkumine, een sterke ontstekingsremmer en antioxidant die bovendien niet giftig is.

Er komen steeds meer aanwijzingen dat kurkumine een rol kan spelen bij het voorkomen en genezen van Alzheimer en veel vormen van kanker. Al enkele decennia wordt kurkumine onderzocht in verband met antioxidatieve, ontstekingsremmende, antimutagene en anticarcinogene effecten. Vele in vitro- en in vivo-studies wijzen op een kankerremmend effect bij kankercellijnen van darmen, 12-vingerige darm, maag, lever, alvleesklier, long, prostaat, borst, bloed en huid. Het bijzondere van curcumine is dat het selectief tegen kankercellen werkt en het dus voor gezonde lichaamscellen niet toxisch is en geen onderdrukking van het immuunsysteem en beenmerg geeft. Bovendien maakt curcumine kankercellen gevoeliger voor chemo- en radiotherapie (oncolyitica) en kan het resistent geworden kankercellijnen weer vatbaar maken voor dergelijke therapiën.
Van kurkumine is aangetoond dat het in-vitro een tumorremmend effect heeft in alle drie de stadia van carcinogenese: initiatie, promotie en progressie. Kurkumine blokkeert waarschijnlijk een moleculaire ‘meesterschakeling’  die verantwoordelijk is voor ontsteking en veel andere processen, waaronder de groei van tumorcellen. Kurkumine remt zo via verschillende aangrijpingspunten het ontstaan en doorgeven van intracellulaire signalen die kankergroei bevorderen. Deze signaalroutes worden gestart door chronische ontstekingsprocessen en worden door ontregelde cellen verder in stand gehouden.

Er zijn tot nu toe geen aanwijzingen dat kurkumine het effect van chemo- of radiotherapie tegenwerkt. Vele in-vitro- en enkele in-vivo-studies laten juist het tegendeel zien. Kurkumine kan het effect van oncolytica juist versterken en zelfs resistentie doorbreken. Dit is met name aangetoond voor bortskanker cellen en de chemotherpaie Paclitaxel. Kurkumine alleen en in combinatie met Paclitaxel gaf significant minder en kleinere metastases ten opzichte van de controlegroep. Paclitaxel alleen gaf slechts een matige vermindering van metastases.

Kanker geeft een verstoring van het immuunsysteem. Daar bovenop veroorzaken oncolytica, soms zeer ernstige, immunosuppressie. In-vitro is aangetoond dat kurkumine lymfocyten ook beschermt tegen stralingsschade. Kurkumine herstelt door kanker veroorzaakte immunosuppressie. Kurkumine zou derhalve mogelijk ook een rol kunnen spelen in de nabehandeling van kanker. Oxidatieve stress en immunosuppressie kunnen nog lang aanhouden na een chemokuur of bestraling. De antioxidatieve en immuuncel-herstellende werking van kurkumine zou kunnen bijdragen aan de kwaliteit van leven en het voorkomen van een recidief.

Kurkumine wordt niet gemakkelijk door het lichaam opgenomen, want het poeder is niet goed oplosbaar in water. In India krijgt men zijn kurkumine echter al eeuwenlang binnen door kurkuma middels de curry's, dus meng kurkuma met vet en peper voor een betere opname door het lichaam. Kurcumine is zeer veilig. Een dosering van 8 gram per dag / ca. een eetlepel gedurende 3 maanden is nog veilig gebleken voor mensen.

Bronnen:

* Ode Magazine 2008

* https://www.kanker-actueel.nl/NL/achtergrond-en-werking-van-het-voedingssupplement-curcumine-kurkuma-dat-bij-zo-goed-als-alle-kankersoorten-en-naast-chemo-en-bestraling-een-bewezen-therapeutisch-effect-heeft.html

*  Chemopreventive and Therapeutic Effects of Curcumin. Duvoix, A. et al. Cancer Letters 2005. Kurkumine onderdrukt, vertraagd en gaat zelfs kankerontwikkeling tegen in ieder stadium van de ziekte.

* Curcumin suppresses the Paclitaxol-Induced Nuclear Factor-kB Pathway in Breast Cancer Cells and Inhibits Lung Metastasis of Human Breast Cancer in Nude Mice. Aggarwal B.B. et al. Clinical Cancer Research 2005. Kurkumine kan helpen om chemotherpeutische middelen, zoals taxol (!), meer effectief te laten zijn. Kurkumine met of zonder taxol zorgt in muizen voor minder uitzaaiingen dan zonder kurkumine of met taxol alleen.

* Sensitization of Taxol-inuced Apoptosis by Curcumin Involves Down-regulation of Nuclear Factor-kB and the Serine/Threonine Kinase Akst and Is Independent of Tubulin Polymerization. Smitha V. Bava et al. The Journal of Biological Chemistry 2005; 280:6301-6308. Het nadeel van taxol is de giftigheid waardoor dosering berperkt is. Kurkumine maakt tumorcellen gevoeliger voor het teherpeutisch effect van Taxol.

* The chemopreventive polyphenol curcumin prevents hematogenous breast cancer metastases in immunodeficient mice. Bachmeier B, Nerlich AG, Iancu CM et al.  Cell Physiol Biochem. 2007; 19(1-4):137-52.